طلاق به دلیل بیماری همسر و مشکلات ناشی از آن

مشکلات ناشی از بیماری همسر

تا چه اندازه از شرایط و نحوه طلاق به دلیل بیماری همسر اطلاع دارید؟ ماده قانونی 1130 و 1120 قانون مدنی در این خصوص چه راهکاری پیش روی شما می گذارد؟ مرد و زن تحت چه شرایط و به استناد کدام ماده از قانون مدنی، حق دارند نسبت به طلاق همسر خود به دلیل بیماری صعب العلاج اقدام کنند؟

در این مقاله پاسخ تمام سوالات شما به تفصیل شرح داده شده است.

در طلاق به دلیل بیماری صعب العلاج همسر، به این صورت اقدام می شود که زوجه، باید به استناد یکی از بیماری های صعب العلاج که سبب مختل شدن زندگی مشترک می شود، به دادگاه دادخواست طلاق دهد. که البته مرد نیازی به استناد به این بیماریها برای طلاق دادن زوجه را ندارد. 

لیست بیماری های صعب العلاج در قانون بیان نشده؛ اما منظور هر بیماری است که طولانی مدت بوده و درمان آن مشکل باشد و زندگی مشترک را دچار چالش یا اختلال نماید. 

طلاق می تواند به صورت طلاق توافقی، طلاق از طرف زن و طلاق از جانب مرد باشد و هر کدام از آنها شرایط مخصوص به خود را دارند. به عنوان نمونه، مرد هر زمان که بخواهد می تواند همسر خود را طلاق بدهد. اما زن، برای اینکه بتواند از شوهرش جدا شود، حتما باید حق طلاق داشته یا به دلیل موجهی برای طلاق استناد کند، مثلا از طلاق عسر و حرج استفاده کند.

سوالی که مطرح می شود این است که آیا بیماری همسر نیز دلیل موجهی برای طلاق است و در صورت مثبت بودن پاسخ، شرایط و نحوه این نوع طلاق چگونه است؟

بدون شک گاهی بیماریهای صعب العلاج سبب ایجاد مشکلاتی در روابط زوجین می شود لذا می بایست آثار این بیماری ها در مورد طلاق از طرف زن و مرد را مورد بررسی قرار داده تا در صورت لزوم، هر یک از آنها بتوانند به استناد این بیماری ها از همسر خود جدا شوند.

در ادامه به بررسی شرایط و نحوه طلاق به دلیل بیماری همسر پرداخته و آثار آن را خواهیم گفت و همچنین لیست بیماری های صعب العلاج برای طلاق را شرح داده و تکلیف مهریه در این نوع از طلاق را روشن خواهیم کرد. در خاتمه نیز طلاق به علت بیماری ام اس و حکم طلاق زن وسواسی را نیز شرح خواهیم داد .

شرایط طلاق به دلیل بیماری همسر

قبل از اینکه شرایط و نحوه طلاق به دلیل بیماری همسر را بررسی کنیم، باید متذکر شویم که بر اساس قانون ایران حق طلاق اصولا با مرد است هر زمان که تصمیم طلاق بگیرد، می تواند اقدام به طلاق دادن زوجه نماید.

به همین دلیل، محدودیتی برای طلاق دادن زوجه نداشته و به صرف پرداخت حقوق مالی زن، می تواند وی را از طریق قانونی طلاق بدهد.

اما خانم ها تنها در صورتی می توانند درخواست طلاق بدهند که یکی از دلایل موجه قانونی را داشته باشند. مثلا حق طلاق داشته باشند یا در زندگی مشترک دچار عسر و حرج شده باشند و یا اینکه یکی از شروط ضمن عقد ازدواج نقض شده باشد و یا اینکه مرد به بیماری صعب العلاجی مبتلا باشد که زوجه به استناد آن، درخواست طلاق کند.

در این میان داشتن حق طلاق و استناد به بیماریهای صعب العلاج، در طلاق از طرف زن از موفقیت بیشتری برخوردار است.

شرایط طلاق از طرف زن به دلیل بیماری همسر، مطابق بند 5 ماده 1130 قانون مدنی ذکر شده است که بر اساس آن، ابتلای زوج به بیماریهای صعب العلاج روانی یا ساری یا هر بیماری صعب العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل کند، منجر به ایجاد عسر و حرج برای زوجه شده و زن، به استناد آن می تواند تقاضای طلاق کند.

بر خلاف مردان که حتی در صورت بیمار نبودن زن، باز هم حق طلاق دادن زن را دارند، زوجه در صورتی می تواند به دلیل بیماری شوهر از وی جدا شود که مرد به یک بیماری جسمی ، روانی یا هر بیماری دیگری که درمان آن دشوار باشد، مبتلا شده و بیماری وی باعث مختل شدن زندگی مشترک شده باشد.

در این شرایط، وکیل طلاق می تواند عسر و حرج زوجه را اثبات کرده و حکم طلاق صادر شود.

چگونگی طلاق به دلیل بیماری همسر

به مانند هر شرایطی که موجبات طلاق را فراهم میکند، در طلاق به دلیل بیماری همسر نیز تمام مراحل قانونی طلاق، مرحله به مرحله انجام پذیرد.

در ابتدا زن برای طلاق گرفتن از همسر بیمار خود، می بایست دادخواست طلاق تنظیم کرده و با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و پرداخت هزینه های دادرسی، آن را به ثبت برساند. البته کلیه اسناد و مدارکی که دال بر بیماری صعب العلاج شوهر می باشد نیز در صورت دسترسی، باید ضمیمه این دادخواست شود.

نحوه طلاق به دلیل بیماری همسر از طرف مرد نیز به این صورت است که مرد، دادخواست طلاق خود را به دادگاه ارائه داده و پس از اینکه مراحل طلاق از طرف مرد، از جمله مشاوره های طلاق و غیره انجام شد، گواهی عدم سازش دریافت کرده و با مراجعه به یکی از دفاتر طلاق، زوجه را طلاق دهد.

لازم به ذکر است در خصوص نحوه طلاق به دلیل بیماری همسر، باید به این نکته نیز اشاره کرد که در برخی موارد، به دلیل بیمار بودن همسر، می توان عقد نکاح را فسخ هم کرد که آثار فسخ نکاح با طلاق، متفاوت است.

بر اساس ماده 1120 قانون مدنی، عدم اطلاع از یک سری از بیماری های جسمی و یا روانی در همسر که حین عقد وجود داشته، می تواند حق فسخ نکاح را به زن یا مرد بدهد.

نحوه فسخ نکاح به دلیل بیماری همسر، به این صورت است که شخصی که حق فسخ ازدواج را دارد، می بایست به صورت فوری حق خود را اعمال کرده و مثلا با ارسا ل اظهارنامه به طرف مقابل اطلاع دهد که نکاح را فسخ کرده است. البته فسخ نکاح به دلیل بیماری همسر نیز نیازمند مراجعه و طرح دعوی در دادگاه می باشد و دادگاه می بایست شرایط فسخ نکاح را احراز نماید.

در واقع مبنای ایجاد حق فسخ به این دلیل ایجاد شده است که اشخاص، دچار ضرری نادانسته و ناخواسته از جانب طرف دیگر نشوند. اما اگر خود شخص با علم و آگاهی نسبت به عیوب طرف مقابل، اقدام به انعقاد عقد کرده باشد، حق فسخ به او تعلق نمی گیرد.

حق فسخ باید فورا اعمال و اجرا شود و شخص به محض اطلاع از عیب طرف مقابل خود اقدام به فسخ نکاح نماید. در صورتی که یکی از زوجین متوجه بشود که طرف مقابل، دارای یکی از عیوب مذکور در قانون مدنی است، همان وقت باید اقدام به فسخ نکاح کند و نمی توان پس از گذشت مدت زمان زیادی از عقد ازدواج، عقد را بر مبنای موارد حق فسخ، فسخ نمود.

تفاوت فسخ نکاح و طلاق به دلیل بیماری همسر

بر اساس دو ماده قانونی 1120 و 1130 قانون مدنی، بیمار بودن زن یا مرد می تواند منجر به طلاق و یا فسخ نکاح شود. این دو مورد کاملا با هم متفاوت بوده و آثار آنها هم مختلف است.

مطابق با موارد توضیح داده شده در قبل، فسخ نکاح، همان حقی است که به زوجین داده می شود تا در صورتی که طرف مقابل شان عیوبی داشته و آنها را حین عقد مطرح نکرده است، عقد را بر هم بزند. فسخ نکاح، هر چند که از اسباب انحلال عقد نکاح محسوب می شود، اما ممکن است که به لحاظ حقوقی، تبعات متفاوتی نسبت به طلاق داشته باشد.

به طور مثال به محض بیان اراده مبنی بر فسخ که به صورت فوری باید بیان شود، عقد نکاح خاتمه پیدا می کند؛ هرچند مانند طلاق ، باید به دادگاه مراجعه شود .

اما طلاق به دلیل بیماری همسر، هر زمانی می تواند انجام شود؛ فقط کافی است که خواهان، به دادگاه مراجعه و به خاطر بیماری صعب العلاج همسر، درخواست طلاق کند.

در هر حال طلاق، مستلزم آن است که مهریه زن پرداخت شود. در صورتیکه طلاق قبل از رابطه زناشویی باشد، مطابق قانون باید نیمی از مهریه به زن پرداخت گردد اما در فسخ نکاح، قبل از رابطه زناشویی، زن استحقاق مهریه ندارد.

علاوه بر پرداخت مهریه ، یکی دیگر از آثار طلاق به دلیل بیماری همسر، این است که سایر حقوق مالی زن از قبیل اجرت المثل ایام زندگی مشترک، نحله و مواردی از این قبیل نیز می بایست پرداخت شود.

البته در هر حال زن موظف است پس از جدا شدن از شوهر، عده طلاق نگه داشته و پس از آن با دیگری ازدواج کند.

طلاق به دلیل بیماری ام اس

در قسمت های قبل، شرایط و نحوه طلاق به علت بیماری های صعب العلاج از طرف زن و مرد را مورد بررسی قرار دادیم. بیماری ام اس از جمله بیماری های صعب العلاج است که می تواند زندگی زوجین را دچار مشکلات متعددی نماید. سوالی که ممکن است برای هر کسی پیش بیاید این است که آیا بیماری ام اس جزو آن دسته از بیماری هاست که همسر می تواند به استناد عسر و حرج ناشی از آن درخواست طلاق کند؟

در پاسخ به این سوال باید گفت طلاق به دلیل بیماری ام اس، امکان پذیر است و در صورتی که مردی به این بیماری دچار شود، زوجه به استناد آن، می تواند درخواست رسیدگی به طلاق عسر و حرج نماید که اگر دادگاه شرایط عسر و حرج را احراز نماید، حکم طلاق صادر می کند .

از طرفی شوهر نیز می تواند به دلیل بیماری ام اس زوجه، او را طلاق دهد. هر چند که چون حق طلاق با مرد است، نیازی به استناد به بیماری ام اس در زن برای طلاق دادن وی نخواهد داشت. به هر حال، در صورت طلاق زن به دلیل بیماری ام اس، کلیه حقوق مالی زن می بایست به وی پرداخت شود.

طلاق به دلیل وسواس زن

وسواس یکی دیگر از بیماری هایی است که در صورت ابتلاء یکی از زوجین به آن، زندگی برای خانواده تلخ و غیر قابل تحمل می شود اما اغلب کمتر به آن توجه و پرداخته شده است. یکی از بیماری هایی که ممکن است سبب ایجاد اختلاف میان زوجین شود، بیماری وسواس است که بعضا رشد و گسترش پیدا نموده و سبب مختل شدن زندگی زناشویی می گردد. سوال این است که آیا قانون مدنی در مورد طلاق زن وسواسی حکمی در نظر گرفته است؟

همانطور که به کررات گفته شده، بر اساس قانون مدنی، طلاق کاملا به اراده مرد بستگی دارد و هر زمان که بخواهد می تواند دادخواست طلاق دهد و نیازی به اثبات وسواسی بودن زن در دادگاه نیست. لازم به ذکر است که طلاق از طرف مرد در صورتی امکان پذیر است که کلیه حقوق مالی زن، از جمله مهریه، نحله، اجرت المثل ایام زوجیت، نصف اموال و دارایی های به دست آمده پس از ازدواج و غیره را به زوجه پرداخت نماید.

طلاق به دلیل بیماری همسر و مهریه

مهریه یکی از مهمترین مسائل مربوط به زندگی مشترک است و مخصوصا در مسئله طلاق بیشتر از پیش به آن توجه می شود. قانونگذار در مورد مسئله پرداخت مهریه ضمانت محکمی تعیین کرده است.

مطابق با قانون مدنی، به محض واقع شدن عقد ازدواج، زن مالک مهریه خود شده و می تواند آن را مطالبه نماید. در صورتی که مرد خواهان طلاق به دلیل بیماری همسر خود باشد، می بایست مهریه وی را پرداخت نماید. حتی اگر خود مرد هم بیماری صعب العلاج داشته باشد و زن، درخواست طلاق نماید، باز هم شوهر می بایست مهریه وی را بپردازد.

لازم به ذکر است در صورتی که بیماری های صعب العلاج یا همان عیوب قانونی، قبل از نکاح وجود داشته و طرف مقابل از آن بی اطلاع باشد و نکاح فسخ شود، اگر رابطه زناشویی میان طرفین ایجاد نشده باشد، زن استحقاق دریافت مهریه ندارد؛ مگر اینکه فسخ نکاح به علت عنن یا ناتوانی جنسی مرد باشد که در این صورت، صرفا نصف مهریه باید پرداخت شود.

مهریه حق قانونی است و در موارد جدایی، از جمله طلاق به دلیل بیماری همسر، نقش مهمی دارد. حتی در صورت درخواست طلاق از سوی زن، او همچنان حق دریافت مهریه را دارد. مرد موظف است مهریه را پرداخت کند، مگر اینکه زن به‌طور خاص اقدام به دریافت آن نکند.  

درخواست طلاق از سوی زن، به هیچ عنوان مانع از دریافت مهریه نمی‌شود. به عبارت دیگر، زن می‌تواند همزمان با درخواست طلاق، مهریه خود را نیز مطالبه کند.

طلاق به دلیل بیماری همسر یکی از دلایل قانونی برای درخواست جدایی است که در قوانین ایران به رسمیت شناخته شده است. اگر شوهر به بیماری صعب‌العلاجی مبتلا شود که زندگی مشترک را به شدت مختل کند، زن می‌تواند به دادگاه مراجعه کرده و درخواست جدایی کند. 

برای موفقیت در چنین درخواستی، زن باید عسر و حرج خود را ثابت کند، یعنی نشان دهد که بیماری شوهر به حدی زندگی را دشوار کرده که ادامه آن برایش غیر ممکن شده است. دادگاه در این موارد، با ارزیابی ادله و شواهد ارائه‌ شده، تصمیم‌گیری می‌کند و ممکن است شوهر را ملزم به جدایی کند.

طلاق به دلیل بیماری شوهر نیازمند ارائه دلایل مستند و قانونی است تا به نتیجه مطلوب برسد.

سخن پایانی

طلاق به دلیل بیماری همسر، خواه زن بیمار باشد و یا مرد، یکی دیگر از راههای جدایی و پایان زندگی مشترک است. گاه بیماری یکی از زوجین شرایط زندگی را به حدی دشوار و طاقت فرسا می کند که طرف مقابل توانایی ادامه زندگی را بر خود سخت می بیند و ادامه زندگی برای وی ممکن نیست. قانونگذار در این شرایط چه برای زن و چه مرد، شرایطی معین کرده تا بتواند در صورت اثبات بیماری همسر و مشکلات لاینحل ناشی از آن گزینه طلاق را انتخاب نماید. گروه حقوقی مهروران در تمام مسیر فرایند طلاق همراه شما خواهد بود تا با کمک از وکیل خانواده و وکیل طلاق مجرب و متبحر یاریگر شما باشد.