در قانون مدنی موادی به ماهیت موضوع طلاق بائن اختصاص یافته است. از طلاق به‌عنوان ابزاری برای ایجاد جدایی میان زوجین استفاده می‌شود. احکام مربوط به طلاق از فقه اسلامی نشئت گرفته‌اند که بر اساس آن، انواع طلاق عبارت است از طلاق رجعی و طلاق بائن. البته باید دانست که تقسیم‌بندی طلاق به رجعی و بائن تنها یک دسته از تقسیمات طلاق به شمار می‌رود.
منظور از طلاق بائن چیست؟
بائن به طلاقی گفته می‌شود که مرد نمی‌تواند در ایام «عدۀ طلاق» به همسرش رجوع کند. رجوع یعنی بدون نیاز به انعقاد عقد ازدواج جدید، همان عقد ازدواج قبلی با همان شرایط قبلی دوباره به رسمیت شناخته خواهد شد، طوری که انگار اصلاً طلاقی صورت نگرفته است! در اصل طلاق بائن، طلاق غیر قابل برگشت می‌باشد (مستفاد از مادۀ 1143 قانون مدنی). در مادۀ 1145 قانون مدنی، اقسام طلاق بائن بدین‌گونه ذکر شده است:
سومین طلاق
سومین طلاق که پس از سه وصلت متوالی به عمل آید، اعم از اینکه وصلت در نتیجۀ رجوع باشد یا در نتیجۀ نکاح جدید. در صورتی که زن و مرد، سه بار از هم طلاق بگیرند و دوباره ازدواج نمایند یا در عدۀ طلاق رجوع کنند، برای بار سوم، طلاق آن‌ها از نوع بائن است.
طلاق خلع و مبارات
بدین معناست که مادام زن به عوض رجوع نکرده است. طلاق خلع و مبارات، از انواع این طلاق است که به‌سبب کراهت زن از مرد و یا کراهت طرفین نسبت به یکدیگر واقع می‌شود. بدین نحو که در رابطه با مهریه در طلاق بائن خلع، زن باید مالی را که می‌تواند عین مهریه، بیشتر یا کمتر از آن باشد را به مرد بدهد، تا او حاضر به طلاق دادن زن بشود.
طلاق یک تصمیم بسیار مهم است؛ با مشاورۀ تخصصی وکلای خانواده، مسیر قانونی را آگاهانه طی کنید! با گروه مهروران تماس بگیرید: درخواست مشاورۀ تلفنی
در نوع مبارات آن نیز مالی تا میزان مهریه را به مرد بدهد. در این نوع طلاق، مرد دیگر امکان رجوع به زن را ندارد، مگر اینکه زن بخواهد مالی را که به مرد تملیک کرده است را پس بگیرد یا اصطلاحا، به آن مال رجوع کند که در این صورت، مرد نیز حق رجوع را خواهد داشت.
طلاق زن یائسه
یائسه از یأس و ناامیدی می‌آید و منظور از زن یائسه، زنی است که به اقتضا سن که معمولاً 50 سالگی است، عادت زنانگی ندارد و دیگر از مرد باردار نمی‌شود و واقعۀ طلاق نیز در همین شرایط رخ داده است.
طلاق قبل از نزدیکی
در صورتی که قبل از رابطۀ زناشویی و نزدیکی جنسی میان زن و مرد (مثلاً در دوران عقد) طلاق رخ دهد، این طلاق نیز از نوع بائن است.
ازدواج در عدۀ طلاق
نکاح عمدی و آگاهانه با زنی که هنوز در عدۀ مرد دیگری باشد در حکم نکاح با زن شوهردار و مصداق زنای محصنه است. بنابراین نکاح مزبور باطل و احیاناً موجب حرمت ابدی است. طبق مواد 1050و 1051 قانون مدنی، اگر کسی با زنی که در عدۀ طلاق یا عدۀ وفات شوهر است، با علم به عده و حرمت نکاح ازدواج کند، عقدشان کاملاً و بدیهتاً باطل و این زن مطلقاً بر آن مرد حرام موبد می‌شود.
همین طور است اگر ازدواج بدون علم به این دو امر یا یکی از آن‌ها واقع شده و نزدیکی هم صورت گرفته باشد. اما در صورت جهل به عده و حرمت نکاح یا یکی از این دو و عدم وقوع نزدیکی، عقد باطل است ولی حرمت ابدی حاصل نمی‌شود.
مهریۀ زن در طلاق
با اینکه زن به مجرد عقد نکاح، مالک تمام مهر می‌شود، مالکیت او نسبت به نصف مهر متزلزل است و فقط در صورتی مستقر می‌شود که نزدیکی جنسی واقع شود. در صورت وقوع طلاق قبل از آمیزش جنسی مرد در زن، مالکیت متزلزل زن نسبت به نصف مهر از بین می‌رود و این نیمۀ مهریه به شوهر برمی‌گردد. مادۀ 1092 قانون مدنی در این زمینه مقرر می‌دارد:
هرگاه شوهر قبل از نزدیکی زن خود را طلاق دهد، زن مستحق نصف مهر خواهد بود. اگر شوهر بیش از نصف مهر را قبلاً داده باشد، حق دارد مازاد از نصف را عیناً یا مثلاً یا قیمتاً استرداد کند. در غیر این صورت، زن می‌تواند مهریۀ خویش را تمام و کمال از مرد دریافت نماید.
رجوع در طلاق
قانون مدنی در مادۀ 1143، طلاق را به بائن و رجعی تقسیم کرده است. برابر مادۀ 1144 برای شوهر حق رجوع وجود ندارد. بائن از مصدر بینونت در معنای جدایی گرفته شده است. این گونه طلاق را ازاین‌رو بائن گفته‌اند که در آن حق رجوع برای شوهر شناخته نشده است و با وقوع طلاق، رابطۀ نکاح به‌طور قطعی منحل می‌شود.
رجوع یک عمل حقوقی یک‌جانبه است که به‌وسیلۀ شوهر انجام می‌شود. طبق مادۀ 1149 قانون مدنی: رجوع در طلاق به هر لفظ یا فعلی حاصل می‌شود که دلالت بر رجوع کند، مشروط بر آنکه همراه با قصد رجوع باشد.
اولین قدم به سوی آرامش را بردارید! برای حل چالش‌های حقوقی خود، با وکلای متخصص مهروران مشورت کنید: درخواست مشاورۀ تلفنی
در پایان می‌توان به این نتیجه رسید که در این نوع طلاق، حق رجوع برای مرد در نظر گرفته نشده است و با انواع و اسامی آن آشنا شده‌اید. حال اگر شما هم در حال اقدام برای جدایی می‌باشید، می‌توانید با بررسی شرایط خود با وکلای خانواده درخواست خود را از طریق مرجع قضایی و یا توسط وکلای خانواده به دادگاه صالح درخواست دهید.
توصیۀ وکیل خانواده: پیشنهاد گروه حقوقی و تخصصی مهروران به شما قبل از اقدام به طلاق یک‌طرفه یا توافقی، این است که حتماً محتواهای ما در خصوص طلاق رجعی و طلاق توافقی را بخوانید و سپس با ما تماس بگیرید!
حتماً بخوانید: طلاق فوری و ملاحظات طلاق توافقی
اگر شما قصد انجام طلاق توافقی دارید، تنها لازم است با دادن وکالت به یک وکیل متخصص، طلاق توافقی و بدون نیاز به حضور در جلسات دادگاه و دادرسی، بتوانید به خواستۀ خود و طلاق توافقی دست پیدا کنید.
