همۀ آنچه که باید دربارۀ تنفیذ طلاق در کشور خارجی بدانید!

هنگامی که حکم طلاق از دادگاه یک کشور خارجی صادر شده باشد، دعوای تنفیذ طلاق مطرح می‌گردد، بنابراین اجرای آن منوط به صدور حکم تنفیذ طلاق از دادگاه ایران می‌باشد.

تا قبل از اینکه قانون حمایت از خانواده در سال 1391 تصویب شود، اشخاص مقیم خارج از کشور اطلاعی از اینکه باید جهت اجرای صیغۀ طلاق به کنسولگری ایران مراجعه نمایند، نداشتند و به همین دلیل مشکلاتی برای آن‌ها به وجود می‌آمد.

اما با تصویب قانون ذکرشده در تبصرۀ مادۀ 15 افراد را مکلف نموده تا جهت ثبت نمودن و تنفیذ طلاق به کنسولگری‌های جمهوری اسلامی ایران در کشورهایی که اقامت دارند مراجعه کنند.

اجرا و تنفیذ طلاق و ثبت آن در خارج از کشور

تنفیذ طلاق و ازدواج ایرانیان ساکن خارج از کشور باید به‌وسیلۀ کنسولگری‌های مربوط به دفاتری که از طرف سازمان ثبت‌احوال کشور تهیه می‌شود ثبت گردد و حداکثر هر ماه یک بار وقایع ازدواج و تنفیذ طلاق و کارهای دیگر که در دفاتر اسناد رسمی ثبت می‌شود روی نمونه‌های مخصوص تهیه شده و از طریق وزارت امور خارجه برای سازمان ثبت‌احوال کشور ارسال گردد.

 

همچنین بخوانید: شرایط ازدواج با اتباع خارجی و غیرایرانی

 

این حق توسط قانون به اشخاص داده شده که در صورت وجود اختلاف به نزدیک‌ترین دادگاه محل اقامت مراجعه کنند، بنابراین زوجینی که ساکن خارج از کشور هستند نیز می‌توانند در صورت وجود اختلاف و گرفتن تصمیم جدایی به دادگاه کشور محل اقامت خود مراجعه نموده و تقاضای طلاق و تنفیذ طلاق نمایند.

پذیرش حکم صادرشدۀ طلاق در محاکم خارج از کشور به چه مواردی بستگی دارد؟

اما این سؤال پیش می‌آید که آیا حکم صادره در خصوص تنفیذ طلاق در محاکم مورد پذیرش واقع می‌شود یا خیر؟

این موضوع بستگی به رعایت مواردی دارد. در خصوص این موضوع ابتدا باید بررسی شود کشوری که زوجین در آن ساکن هستند، جزو کشورهایی است که قانون کشور اقامت را صالح می‌دانند یا کشورهایی که احوال شخصیه را تابع قانون متبوع شخص می‌دانند.

اگر زوجین در کشوری اقامت دارند که قانون متبوع شخص را صالح می‌دانند، باید قانون ایران را به‌صورت رسمی ترجمه نمایند و به دادگاه ارائه کنند. با توجه به این موضوع، حکم طلاق طبق قانون ایران صادر گردیده و در این حالت اجرای حکم طلاق در ایران بسیار آسان‌تر می‌گردد.

اما در صورتی که زوجین در کشوری اقامت داشته باشند که قانون محل اقامت را صالح بداند، حکم طلاق طبق قانون آن کشور صادر می‌گردد، بدان صورت اجرای حکم در ایران دشوار خواهد بود. مطابق با قوانین ایران، جهت اجرای طلاق باید تشریفاتی رعایت شود، از جمله اینکه باید صیغۀ طلاق خوانده شود و دو نفر مرد عادل به‌عنوان شاهد صیغۀ طلاق را بشنوند.

در کشورهای خارجی اجرای صیغه بر عهدۀ کنسولگری‌های ایران در آن کشور می‌باشد. بنابراین زوجین باید بعد از صدور حکم طلاق به کنسولگری ایران در جایی که ساکن هستند مراجعه نموده و طلاق را ثبت کنند.

حکم طلاق در خارج از کشور ایران

حکم طلاقی که توسط دادگاه‌های خارجی صادر می‌گردد، باید به تأیید کنسولگری ایران برسد. در بسیاری مواقع، ایرانیان مقیم خارج از این موضوع اطلاع ندارند که باعث می‌شود ضمن عدم مراجعه در مدت مقررشدۀ قانونی، گرفتن تأییدیه از سوی کنسولگری برایشان امکان‌پذیر نباشد.

در این صورت ناچار خواهند بود تا دوباره نسبت به انجام آن اقدام نمایند. با توجه به عدم رعایت این تشریفات، حکم طلاق منتفی شده و در واقع طلاقی صورت نگرفته است. اگر که زوجه اقدام به ازدواج مجدد نماید، آن ازدواج باطل می‌شود.

مطابق با تبصرۀ ماده 15 قانون حمایت خانواده بیان شده است که «ثبت طلاق ایرانیان مقیم خارج از کشور، در کنسولگری‌های ایران به درخواست کتبی زوجین یا زوج با ارائه نمودن گواهی اجرای صیغۀ طلاق توسط افراد دارای صلاحیت که به پیشنهاد وزارت امور خارجه و به تصویب رئیس قوۀ قضاییه به کنسولگری معرفی می‌شوند، امکان‌پذیر است».

بنابراین توصیه می‌شود که پیش از هرگونه اقدامی، با وکیل متخصص دعاوی خانواده در ایران مشاوره نموده تا از رخ دادن مشکلاتی بعدی در قبال تنفیذ طلاق پیشگیری نمایید.

نحوۀ طرح دعوای تنفیذ طلاق

مطابق با مادۀ 15 قانون حمایت خانواده، هرگاه ایرانیان مقیم خارج از کشور امور و دعاوی خود را به محاکم و مراجعه صلاحیت‌دار محل اقامت خود مطرح کنند، احکام این محاکم در ایران اجرا نمی‌گردد، مگر آنکه دادگاه صالح ایرانی این احکام را بررسی و حکم تنفیذ را صادر نماید. در خصوص این موضوع، قانون تکلیف افراد را کاملاً مشخص نموده است.

اما توجه نمایید که دادگاه‌های ایرانی احکام صادره در خصوص تنفیذ طلاق را بررسی می‌کنند تا مشخص گردد که آیا شرایط اجرای حکم در ایران فراهم می‌شود یا خیر. از جملۀ این شرایط گفته‌شده می‌توان به عدم مخالفت آن با نظام عمومی و اخلاق حسنه، قطعی و لازم‌الاجرا بودن حکم، رعایت تشریفات صیغۀ طلاق و متقابل بودن عمل ایران و کشور صادرکنندۀ حکم اشاره نمود.

مطالبۀ حقوق مالی از طرف زوجه در صورت صدور حکم طلاق در خارج از کشور

در قانون حمایت خانواده این مورد نیز پیش‌بینی شده است. طبق مادۀ 15 این قانون، زوجه می‌تواند در مواردی که طلاق به درخواست زوجه ثبت شده است، با رعایت این قانون برای مطالبۀ حقوق قانونی خود به دادگاه‌های ایران مراجعه کنند.

لذا با توجه به این قانون، حقوق مالی زوجه پایمال نمی‌گردد. تا پس از تصویب این قانون به جهت سکوت قانون در این زمینه مشکلات فراوانی برای زوجه رخ می‌داد اما با تصویب شدن این قانون حقوق مالی زوجه محفوظ شده و او می‌تواند پس از اجرای صیغۀ طلاق نسبت به دریافت نفقه، مهریه و اجرت‌المثل خود اقدام نماید.

مدارک مورد نیاز جهت طرح تنفیذ طلاق

مطابق با مادۀ 173 قانون اجرای احکام مدنی، مدارکی که برای اجرای حکم تنفیذ طلاق باید ارائه شود، به شرح زیر می‌باشد:

نسخه‌ای از نوشتۀ حکم دادگاه خارجی که صحت آن با اصل، توسط مأمور سیاسی یا کنسولی کشور صادرکنندۀ حکم گواهی و تأییدشده باشد، به همراه ترجمۀ رسمی تأییدشدۀ آن حکم به‌زبان فارسی.

تهیۀ رونوشت دستور اجرای حکم که توسط مرجع صالح مربوطه صادر شده به همراه نسخۀ ترجمه شده آن.

گواهی نمایندۀ سیاسی یا کنسولی در کشور که حکم در آنجا صادر شده یا نمایندۀ کنسولی یا سیاسی صادر کنندۀ حکم در ایران نسبت به صدور و دستور اجرای حکم از مقامات با صلاحیت.

گواهی امضاشده توسط نمایندۀ سیاسی یا کنسولی کشور خارجی مقیم ایران از جانب وزارت امور خارجه.