شروط ضمن عقد و فواید آن
شروط ضمن عقد به مفاد و توافقاتی اطلاق میشود که در متن عقدنامه میان زوجین درج میگردد. یکی از پرسشهای متداول این است که چه مواردی در عقدنامه به امضا میرسد. این شروط میتوانند شامل توافقات مالی، تعیین میزان مهریه، شرایط مربوط به ازدواج زوجین و تعیین حقوق و وظایف مرتبط با فرزندان باشند. برای خانمها، شروط ضمن عقد اهمیت ویژهای دارد. زیرا با درج شروطی مناسب، میتوانند از حقوق مالی، اجتماعی و شخصی خود به طور کامل محافظت کنند. برخی از مهمترین شروطی که یک زن میتواند در ضمن عقد درج کند، شامل تعیین مهریه مناسب، حق طلاق، حق حضانت فرزندان، نفقه، سهم الارث و تعیین محل سکونت است.
شروط 12 گانه ضمن عقد کدامند؟
شروط 12 ضمن عقد مجموعه توافقاتی هستند که زوجین پیش از ازدواج در خصوص حقوق و تکالیف خود منعقد میکنند. این شروط در سند ازدواج قید شده و در صورت بروز اختلافات احتمالی، به عنوان سند قانونی مورد استناد قرار میگیرد. در ادامه، شروط ۱۲ گانه ضمن عقد که معمولاً در شروط ضمن عقد درج میشود، آورده شده است:
| شرط | توضیح |
| مهریه | میزان مهریه و نحوه پرداخت آن |
| نفقه | تعهد زوج به تأمین هزینههای زندگی همسر |
| مسکن | تعیین محل سکونت و هزینههای مربوط به آن |
| حضانت فرزندان | تعیین حضانت فرزندان در صورت طلاق |
| اجرتالمثل | حق الزحمه زن برای کارهای خانه و نگهداری از فرزندان |
| حق طلاق | حق طلاق برای زن یا مرد |
| سهم الارث | تعیین سهم الارث زن از اموال شوهر در صورت فوت |
| تحصیل فرزندان | تعهد زوجین به تحصیل فرزندان |
| هزینههای درمانی و پزشکی | تعهد زوجین به تأمین هزینههای درمانی و پزشکی یکدیگر |
| حق استفاده از نام خانوادگی | حق استفاده از نام خانوادگی همسر برای زن |
| حق استفاده از اموال مشترک | تعیین نحوه استفاده از اموال مشترک زوجین |
| سایر شروط توافقی | هرگونه شرط دیگری که مورد توافق زوجین باشد |
وکیل خانواده به دلیل تخصص در امور مربوط به خانواده و ازدواج، میتواند بهترین مشاور برای شما باشد. مشاوره با یک وکیل خانواده قبل از تنظیم سند ازدواج میتواند یک سرمایهگذاری هوشمندانه برای آینده شما باشد و از حقوق شما به طور کامل محافظت کند.
شرطهای ضمن عقد کدامند؟
از جمله مهمترین شرطهای ضمن عقد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
شرط صفت
شرط صفت به ویژگی یا صفتی از طرفین عقد یا موضوع آن اشاره دارد. به عبارت دیگر، این شرط ویژگی خاصی را برای یکی از طرفین یا موضوع عقد تعیین میکند. برای مثال شرط اینکه زن باکره باشد یا مرد دارای شغل مشخصی باشد.
شرط نتیجه
شرط نتیجه به وقوع یا عدم وقوع امری در آینده اشاره دارد. این شرط، نتیجهای را برای شرایط خاصی در آینده تعیین میکند. به عنوان مثال شرط اینکه در صورت طلاق، حضانت فرزندان با مادر باشد.
شرط فعل
شرط فعل به انجام یا عدم انجام فعلی در آینده اشاره دارد. این شرط، انجام یا عدم انجام کاری را برای یکی از طرفین عقد تعیین میکند. برای مثال شرط اینکه مرد خانهای را به نام زن کند.
شروط ضمن عقد ابزاری قدرتمند برای تضمین حقوق زوجین، به ویژه بهترین شرایط ضمن عقد برای خانمها است. شرط ضمن عقد باید با قوانین و مقررات اسلامی و همچنین موازین اخلاقی سازگار باشد. لازم به ذکر است که این شروط نباید مخالف با ماهیت عقد نکاح باشد.
حق تصنیف اموال و دارایی
حق تصنیف اموال و دارایی به معنای تقسیم اموال زوجین پس از جدایی یا طلاق است. این حق یکی از مهم ترین شروط ضمن عقد به شمار میرود که میتواند تأثیر قابل توجهی بر وضعیت مالی طرفین داشته باشد. بررسی دقیق این شرط در زمان ازدواج اهمیت زیادی دارد.
نکات حقوقی مربوط به حق تصنیف اموال:
- نحوه تنظیم: در عقدنامه میتوان شرط تصنیف اموال را بهطور دقیق مشخص کرد و نحوه تقسیم دارایی را تعیین نمود.
- شرایط اعمال: این شرط معمولاً در صورتی اجرا میشود که طلاق به درخواست زوج بوده و زوجه در بروز اختلاف نقشی نداشته باشد.
- نوع اموال: تنها اموالی که در دوران زندگی مشترک بهدست آمدهاند مشمول این شرط میشوند و داراییهایی که پیش از ازدواج وجود داشتهاند شامل تصنیف نمیشوند.
- آثار حقوقی: پذیرش این شرط به زوجه امکان میدهد که پس از طلاق سهمی از اموال زوج را دریافت کند.
- ملاحظات قانونی: برای پیشگیری از ابهامات، توصیه میشود شروط ضمن عقد بهطور دقیق و شفاف در عقدنامه ذکر شود.
حق خروج از کشور
حق خروج از کشور از موضوعات مهم در قوانین خانواده و روابط زناشویی است. این حق بهطور کلی تحت شرایط قانونی مشخصی قرار میگیرد و لازم است زوجین پیش از عقد به این مسائل توجه داشته باشند. ذکر شروط ضمن عقد میتواند نقش موثری در تعیین وضعیت حقوقی این موضوع داشته باشد.
موارد حقوقی حق خروج از کشور عبارتند از:
- حق قانونی مرد: بر اساس قوانین کشور، مرد بهطور پیشفرض دارای حق خروج از کشور بدون نیاز به اجازه از همسر است.
- محدودیت برای زن: زنان متأهل نیاز به اجازه کتبی همسر برای دریافت و تمدید گذرنامه و خروج از کشور دارند، مگر آن که این حق در شروط ضمن عقد به آنها واگذار شده باشد.
- واگذاری حق خروج: زوج میتواند با درج شرطی در عقدنامه این حق را به همسر خود واگذار کند تا بدون نیاز به اخذ اجازه بتواند از کشور خارج شود.
- نکات اجرایی: این شرط باید بهصورت رسمی در سند ازدواج ثبت شده و مورد تأیید دفاتر اسناد رسمی باشد تا در آینده از بروز اختلافات احتمالی جلوگیری شود.
چگونگی ایجاد حق طلاق برای زوجه به دلیل عدم اجرای شروط ضمن عقد
در صورت عدم اجرای برخی از این شروط، زوجه میتواند درخواست طلاق بدهد. آگاهی از این شروط به حفظ حقوق قانونی زوجین کمک شایانی میکند. مواردی که عدم اجرای آن به زن حق طلاق میدهد عبارتند از:
- عدم پرداخت نفقه: اگر مرد به هر دلیلی از پرداخت نفقه خودداری کند یا توانایی پرداخت نداشته باشد، زن حق درخواست طلاق خواهد داشت.
- بیماری صعبالعلاج: در صورتی که مرد به بیماری لاعلاج یا خطرناکی مبتلا شود که ادامه زندگی مشترک را دشوار سازد، زن میتواند درخواست طلاق دهد.
- غیبت طولانی: در صورت غیبت مرد به مدت بیش از شش ماه بدون دلیل موجه، حق طلاق برای زن ایجاد میشود.
- عدم انجام وظایف زناشویی: اگر مرد از انجام وظایف زوجیت خودداری کند یا توانایی آن را نداشته باشد، زوجه حق درخواست طلاق دارد.
- اعتیاد: در صورت اعتیاد مرد به مواد مخدر یا مشروبات الکلی که به زندگی مشترک آسیب برساند، زن حق طلاق خواهد داشت.
- محکومیت کیفری: اگر مرد به مجازات حبس طولانیمدت محکوم شود که ادامه زندگی مشترک را غیرممکن سازد، زوجه میتواند تقاضای طلاق نماید.
شروط ضمن عقد و کاربرد آنها
شروط ضمن عقد از ابزارهای قانونی برای ایجاد شفافیت در روابط زوجین به شمار میروند. این شروط به طرفین اجازه میدهند برخی توافقات را پیش از ازدواج بهصورت رسمی ثبت کنند و از حقوق خود بهتر دفاع کنند. برخی از کاربردهای شروط ضمن عقد عبارتند از:
- تعیین حقوق مالی: شروط ضمن عقد میتوانند تعیینکننده میزان مهریه، نفقه یا سایر تعهدات مالی باشند.
- تسهیل در جدایی: درج شرطهایی مانند حق طلاق میتواند فرآیند جدایی را در صورت بروز اختلاف سادهتر کند.
- تعیین محل زندگی: طرفین میتوانند در خصوص محل سکونت خود به توافق رسیده و آن را در عقدنامه ثبت کنند.
- حقوق مربوط به فرزندان: امکان ثبت توافقاتی درباره حضانت یا نحوه تربیت فرزندان وجود دارد.
- حمایت از حقوق شغلی: ثبت شروطی مانند حق اشتغال زن میتواند تضمینکننده ادامه فعالیت شغلی او پس از ازدواج باشد.
- محدودیت در ازدواج مجدد: طرفین میتوانند شرط عدم ازدواج مجدد مرد را در عقدنامه ذکر کنند.
تخلف از شروط ضمن عقد و ضمانت اجرای آن
در صورتی که یکی از زوجین به تعهدات خود در موارد شروط ضمن عقد عمل نکند، طرف مقابل میتواند از طریق مراجع قضایی اقدام به مطالبه حقوق خود کند. ضمانت اجرای تخلف از “شروط ضمن عقد چیست”، ضمانت به صورتهای مختلفی اعمال میشود که برخی از آنها عبارتند از:
- مطالبه خسارت: در صورتی که تخلف از شرط ضمن عقد موجب ضرر و زیان طرف مقابل شود، میتوان خسارت وارده را مطالبه کرد.
- ابطال عقد: در برخی موارد، تخلف از شروط ضمن عقد میتواند به عنوان دلیلی برای ابطال عقد نکاح مطرح شود.
- اجرای قهری شرط: در مواردی که اجرای شرط ضمن عقد امکانپذیر باشد، دادگاه میتواند دستور اجرای آن را صادر کند.
برای اطمینان از اجرای صحیح شروط ضمن عقد و حفاظت از حقوق خود، بهتر است قبل از تنظیم سند ازدواج، با یک وکیل خانواده مشورت کنید. وکیل میتواند به شما کمک کند تا شروط ضمن عقد را به گونهای تنظیم کنید که در صورت بروز اختلاف، امکان اجرای آنها به بهترین شکل ممکن فراهم شود.
حق طلاق برای زوجه و شرایط تفویض آن
شرط خیار تفویض به این معناست که زوجه میتواند حق طلاق خود را به شخص دیگری تفویض کند. این شخص میتواند یکی از اقوام نزدیک زوجه یا وکیل او باشد. با استفاده از این شرط، زوجه میتواند در صورت بروز مشکلات جدی در زندگی مشترک، به راحتی از طریق فرد تفویض شده، اقدام به طلاق کند. نکات مهم تفویض حق طلاق براساس شروط ضمن عقد:
- شرط خیار تفویض باید به صورت صریح و روشن در شروط ضمن عقد قید شود.
- تفویض حق طلاق باید با رعایت قوانین و مقررات مربوطه انجام شود.
- مشورت با وکیل خانواده قبل از تنظیم شروط ضمن عقد بسیار مهم است تا از حقوق خود به طور کامل آگاه شوید.
شروط ضمن عقد چه زمانی و چگونه تنظیم میشوند؟
زوجین میتوانند با توافق یکدیگر، شروط مورد نظر خود را تعیین کنند. همچنین، یک وکیل خانواده میتواند به زوجین کمک کند تا شروط ضمن عقد را به صورت دقیق و قانونی تنظیم نمایند. شروط ضمن عقد معمولاً قبل از عقد نکاح و در دفترخانه ثبت ازدواج تنظیم میشود. در این مرحله زوجین با حضور دو شاهد به توافق در مورد شروط خود میرسند و آنها را در سند ازدواج قید میکنند.
سخن پایانی
بطور کلی شروط 12 گانه عقد از جمله شروط مهم و اساسی ازدواج هستند که قانون گذار آنها را بدون هیچ پیش شرط یا نیاز به توافقی، در عقدنامه درج نموده است. لازم به ذکر است که ثبت شروط ضمن عقد ازدواج برای هر دو طرف میتواند بهطور قابل ملاحظهای به حمایت از حقوق آنها در زندگی مشترک کمک کند.
علاوه بر شروط ۱۲ گانه ضمن عقد، شروط خاص نیز میتوانند تضمینکننده منافع شخصی هر یک از طرفین باشند. پیشنهاد میشود که قبل از ثبت شروط ضمن عقد، با یک وکیل خانواده متخصص مشورت کرده و از اثرات قانونی آنها آگاه شوید. گروه حقوقی مهروران با داشتن وکلای مجرب و متبحر در زمینه خانواده و طلاق، همواره همراه شما خواهد بود.
