مخالفت دولت با کاهش مهریه به 14 سکه
با توجه به بحث ها و مقالات اخیر در مورد کاهش مهریه به 14 سکه، در جدیدترین اخبار منتشره از قانون تغییر مهریه، مخالفت دولت با کاهش مهریه به 14 سکه، توجه تمام رسانه‌ها را به خود جلب کرده است. به گفته معاون رییس جمهور در امور زنان، طرح کاهش مهریه موجبات نارضایتی زنان را فراهم خواهد کرد. نظرات مخالفین و نارضایتی مردم سبب مخالفت دولت با کاهش مهریه به 14 سکه شده است.
قانون جدید کاهش مهریه
این روزها، مجلس طرحی را در دست بررسی دارد که بر اساس آن مهریه را از ۱۱۰ به ۱۴ سکه کاهش می‌دهد؛ طرحی که هنوز تصویب نشده، اما سنگینی‌اش بر دوش زنان سایه افکنده و پای خیلی‌ها را برای گرفتن مهریه به دادگاه‌ها کشانده است.
این درحالیست که معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده، ضمن اعلام مخالفت با این طرح صراحتا می‌گوید: «بحث مهریه یک تکه از پازل حقوقی و اقتصادی خانواده است، لذا نمی‌توان یک تکه از پازل را تغییر دهیم و سایر اجزا دست‌نخورده باقی بماند. اگر قرار بر اصلاح باشد، باید سایر عناصر این پازل هم‌زمان و هماهنگ تغییر کند تا یک مدل متوازن و کارآمد برای حمایت از خانواده شکل بگیرد.» مخالفت دولت با کاهش مهریه به 14 سکه دلایل متعددی دارد.
از سال گذشته، کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس نحوه اجرای محکومیت‌های مالی در جرایم غیرعمد و موضوع مهریه را مورد بررسی قرار داده که در پی آن، حداکثر ۱۴ سکه به‌عنوان صداق یا مهریه پیشنهاد شده است؛ طرحی که هنوز به قانون بدل نشده، اما سایه‌اش بر سر زنان سنگینی می‌کند و حتی به گفته مسئولان دولت، با ایجاد نگرانی برای زنان، پای برخی از آنها را برای دریافت مهریه پیش از تصویب این قانون به دادگاه‌ها باز کرده است.
در سوی دیگر این تصمیم اما، زنانی ایستاده‌اند که مهریه برایشان نه طمع، که تنها یک ابزار دفاع در روزهای بی‌پناهی و طلاق بدون وجود حمایت‌های قانونی از آنهاست. توجه به زنانی که بعد از طلاق هیچ گونه حمایت مالی ندارند یکی از دلایل مخالفت دولت با کاهش مهریه به 14 سکه بوده است.
دلایل موافقان و مخالفان طرح کاهش مهریه
مجلس در حالی به‌دنبال تغییر در ضمانت اجرایی مهریه است که کمتر کسی از ساختارهای معیوب، فشارهای اقتصادی و نبود حمایت‌های قانونی از زنان پس از طلاق سخن می‌گوید. در این میان، کاهش رقم سکه، بدون اصلاح سایر بخش‌های حقوقی و اقتصادی خانواده، تنها باری است که از دوش مردان برداشته و بر شانه خالی زنان گذاشته می‌شود.
در این میان اما، طبق گفته سیدمهدی حجتی، وکیل دادگستری و عضو پیشین هیات مدیره کانون وکلای دادگستری: «در این طرح و در صورت تصویب نهایی آن، ضمانت اجرای بازداشت و زندانی کردن زوج به لحاظ عدم پرداخت مهریه ضمن القباله زوجه که امروز شامل ۱۱۰ عدد سکه تمام بهار آزادی است، به ۱۴ عدد تقلیل پیدا می‌کند و به جای زندانی کردن زوج، از پابند الکترونیک و سامانه‌های نظارتی استفاده خواهد شد و زندان به معنی اخص کلمه، از ضمانت اجراهای مهریه حذف می‌شود.»
لازم به ذکر است که در صورت تصویب این قانون توسط شورای نگهبان، تنها حق زنان که تحت هر شرایطی به آنان تعلق میگیرد از بین خواهد رفت و مخالفت دولت با کاهش مهریه به 14 سکه، نوعی حمایت از زنان جامعه و در نهایت حمایت از کانون خانواده است.
بحث کاهش مهریه اما از آنجایی دوباره داغ شد که محمد سرگزی، رئیس کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی، با اعلام تهیه گزارش این کمیسیون برای طرح مزبور، گفته بود:
«در سال ۱۴۰۳ و چند ماه فعالیت مجلس دوازدهم، در کمیسیون حقوقی و قضایی، سعی شد دغدغه‌های جدی مردم پیرامون موضوعات قانونی و حقوق شهروندی، از جمله نحوه اجرای محکومیت‌های مالی در جرایم غیرعمد و موضوع مهریه، مورد توجه قرار گیرد و در این راستا با دستگاه‌های متولی، از جمله بخش‌های مختلف قوه قضاییه، جلسات متعددی برگزار شد.» گویی که با جابه‌جایی چند عدد، می‌توان ریشه اختلاف‌ها و نابرابری‌ها را در زندگی‌ها خشکاند.
مخالفت دولت با کاهش مهریه به ۱۴ سکه
زهرا بهروزآذر، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده نیز در این باره واکنش نشان داده و اظهار کرد: مطالعات نشان داده حتی در دوره‌ای که ضمانت اجرایی مهریه به ۱۱۰ سکه کاهش یافت، این اقدام منجر به کاهش دعاوی یا میزان مراجعه به دادگاه‌ها نشد. در واقع، این نوع تصمیم‌ها راهکار مؤثری برای تحکیم خانواده نیست.
وی با بیان اینکه در همین راستا، دولت و معاونت امور زنان و خانواده با این طرح اعلام مخالفت کرده‌اند، افزود: باید توجه داشت که این موضوع در قالب لایحه از سوی دولت ارائه نشده، بلکه طرحی است که در مجلس در حال بررسی است و مخالفت دولت با کاهش مهریه به 14 سکه به طور رسمی اعلام شده است.
کاهش مهریه به ۱۴ سکه راهکار تحکیم خانواده نیست
بهروزآذر با اشاره به رفتارهای اجتماعی زنان در واکنش به این طرح، با تاکید بر اینکه کاهش مهریه به ۱۴ سکه راهکار تحکیم خانواده نیست، گفت: ممکن است روی کاغذ گفته شود که مجلس پیگیر کاهش ضمانت اجرایی مهریه از ۱۱۰ سکه به ۱۴ سکه است، اما در همین مدت، بسیاری از زنان به دلیل نگرانی از تغییرات در قانون، به دادگاه مراجعه کرده و مهریه خود را به اجرا گذاشته‌اند.
باید خاطر نشان کرد چه بسا تصویب این قانون در مجلس سبب نارضایتی زنان بسیاری گردیده و در یک بازه زمانی کوتاه و بخاطر ترس از تصویب قانون توسط شورای نگهبان، زنان بسیاری مهریه خود را به اجرا گذاشته و این طرح سبب از هم پاشیدن بنیان خانواده‌های زیادی در این فاصله کوتاه شده است. مخالفت دولت با کاهش مهریه به 14 سکه سبب کاهش و شاید توقف این اتفاقات خواهد شد.
این نشان می‌دهد که رفتارهای انسانی و اجتماعی، همیشه مطابق با آنچه روی کاغذ نوشته می‌شود، پیش نمی‌رود. بحث مهریه یک تکه از پازل حقوقی و اقتصادی خانواده است، لذا نمی‌توان یک تکه از پازل را تغییر دهیم و سایر اجزا دست‌نخورده باقی بماند. اگر قرار بر اصلاح باشد، باید سایر عناصر این پازل هم‌زمان و هماهنگ تغییر کند تا یک مدل متوازن و کارآمد برای حمایت از خانواده شکل بگیرد.
سخن پایانی
تصمیمی مبنی بر مخالفت دولت با کاهش مهریه به 14 سکه، بسیار ارزشمند است و نشان دهنده آن است که بدون فراهم کردن زیر ساخت‌ها نمی‌توان قانونی را تصویب نمود چون نتایج غیر قابل پیش بینی و در عین حال جبران ناپذیری به بار خواهد آورد، چرا که مهریه یکی از مهمترین و اصلی‌ترین حقوق زنان در زندگی مشترک است.
گاهی بعلت عدم آگاهی از چگونگی مطالبه آن، زنان زیادی از حق خود گذشت می‌کنند چرا که چالش ها و مشکلات ناشی از گرفتن مهریه آنها را متحمل رنج زیادی می‌کند. برای مثال حضانت فرزند یکی از مسائلی است که مردها برای بخشیدن مهریه از جانب زن، از آن استفاده می‌کنند. برای آگاهی از جزییات طرح مخالفت دولت با کاهش مهریه، با وکلای متخصص ما در گروه حقوقی مهروران تماس بگیرید.
