فریبکاری در ازدواج

فریبکاری در ازدواج یا تدلیس زمانی رخ می‌دهد که یکی از طرفین ازدواج (زن یا مرد)، با گفتار یا رفتاری طرف مقابل را فریب داده و او را برای ازدواج راضی کند، به نحوی که اگر آن فرد از حقیقت آگاه بود به ازدواج راضی نمی‌شد. یکی از موارد فریب در ازدواج، مربوط به زمانی است که شخصی یک عیب یا ایراد خود را پنهان نماید. اما شاید بپرسید که مجازات فریب در ازدواج چیست؟ برای پاسخ به این سوال در ادامه همراه ما باشید تا به بررسی مقررات مربوط به فریب در ازدواج بپردازیم و با مجازات و عواقب قانونی آن آشنا شویم.

فریب در ازدواج یا تدلیس به چه معناست؟

در صورتیکه هر یک از طرفین در زمان ازدواج با دروغ طرف مقابل را فریب دهد و به داشتن یا نداشتن چیزی تظاهر کند و ازدواج بر مبنای این دروغ صورت بگیرد، در آینده متحمل مسئولیت حقوقی و کیفری ناشی از فریب در ازدواج خواهد شد و ممکن است حتی به مجازات حبس تعزیری از ۶ ماه تا ۲ سال نیز محکوم شود.

فریبکاری در ازدواج یا تدلیس ممکن است به شکل‌های مختلف اتفاق بیافتد. برای مثال ممکن است مردی یک عیب یا بیماری خود را پنهان کند و با تظاهر به سلامت جسمی زوجه را به ازدواج ترغیب نماید. در این حالت این عیب یا بیماری می‌تواند بر کیفیت زندگی زناشویی نیز تاثیرگذار باشد و حتی در مواردی مانند وجود عیب عنن در مرد، برای زن حق فسخ نکاح را فراهم می‌شود.

به طورکلی تشخیص فریبکاری در ازدواج با توجه به هر مورد و بر اساس عرف تشخیص داده می‌شود. اما در هر صورت به طور معمول باید شرایط زیر را دارا باشد:

• شخص فریب‌دیده با اطلاع از حقیقت به ازدواج رضایت نمی‌داد.
• دروغ،‌ پنهان‌کاری و تظاهر به صورتی بوده باشد که موجب فریب و جلب اعتماد طرف مقابل شده و ازدواج بر مبنای فریب محقق شده باشد.
• شخص فریبکار، رفتار یا گفتار متقلبانه داشته باشد و یک امر واهی را حقیقی جلوه دهد.

مجازات فریبکاری در ازدواج

مجازات فریبکاری در ازدواج یا تدلیس در ماده ۶۴۷ قانون مجازات اسلامی مطرح شده است. بر طبق این ماده اگر هر کدام از زوجین قبل از عقد ازدواج طرف مقابل را با امور غیر واقعی مانند تمکن مالی، شغل، تحصیلات، تجرد و … فریب دهد و ازدواج بر همان اساس محقق گردد، شخص فریبکار به حبس تعزیری از یه ماه تا یکسال محکوم خواهد شد.

لازم به ذکر است که در صورت فریبکاری در ازدواج، صرفا زوج و زوجه قابل مجازات هستند و اگر شخصی با یکی از این دو فرد برای تسهیل ازدواج و فریب طرف مقابل همکاری کرده باشد، به عنوان معاونت در جرم فریب در ازدواج محاکمه و مورد پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت.

مسئولیت های حقوقی تدلیس یا فریب در ازدواج چیست؟

به موجب فریبکاری در ازدواج حق فسخ برای شخص فریب‌خورده محقق می‌گردد که فوری و بلامانع است و به محض اطلاع باید از آن استفاده کرد. در ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی آمده است که اگر بعد از عقد مشخص شود که طرف مقابل فاقد صفت خاصی بوده، شخص فریب‌خورده حق فسخ خواهد داشت. منظور از صفت خاص در این ماده، صفاتی مانند عدم اعتیاد، باکرگی، سلامت جسم و روح، تحصیلات خاص، دارایی به‌خصوص و … است.

وضعیت مهریه در صورت فریب در ازدواج

اگر به دلیل فریب در ازدواج از سوی زوج، عقد پس از نزدیکی فسخ شود، زن همچنان مستحق مهریه خواهد بود. البته اگر هنوز نزدیکی رخ نداده باشد، مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد. لازم به ذکر است که اگر فریب از سوی زوجه رخ داده باشد، زوج در هر صورت نسبت به مهریه تکلیفی نخواهد داشت و حتی اگر مبلغی را پرداخته باشد، می‌تواند مسترد نماید.

زوجه در صورت فسخ به دلیل فریبکاری در ازدواج و پیش از نزدیکی، تنها زمانی مستحق مهریه خواهد بود که علت فسخ، عیب ناشی از عنن مرد بوده باشد که در این حالت نیز مهریه زوجه نصف می‌گردد.

باکره نبودن زن و فریب در ازدواج

یکی از مسائلی که ممکن است در خصوص فریبکاری در ازدواج مطرح شود، بحث باکره بودن یا نبودن زوجه پیش از عقد است. در برخی موارد زوج بعد از عقد ادعا می‌کند که زوجه پیش از ازدواج باکره نبوده و او بدون اطلاع از این امر با فرض باکرگی با زن ازدواج کرده است. در چنین شرایطی، اگر اثبات شود که زوجه باکره نبوده یا پیش از عقد عمل بکارت انجام داده است، زوج می‌تواند به فریبکاری در ازدواج استناد کند و بر همین اساس نه تنها عقد قابل فسخ خواهد بود، بلکه زوجه از نظر کیفری نیز ممکن است محکوم و مجازات شود.

موارد فریبکاری در ازدواج کدامند؟

سوالی که ممکن است برای بسیاری از زوجین پیش آید، این است که در چه مواردی می‌توانند مدعی شوند که طرف مقابل مرتکب فعل فریبکاری در ازدواج شده است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت موارد مختلفی وجود دارند که اگر هریک از آن ها رخ دهد، بحث فریب در ازدواج یا تدلیس مطرح می‌شود که این موارد عبارتند از:

• فریب در رابطه با تمکن مالی
• فریب در رابطه با شغل
• فریب در رابطه با سطح تحصیلات
• فریب در رابطه با اعتقادات و باورها
• فریب در رابطه با وضعیت بکارت
• فریب در رابطه با سلامت روحی و جسمی
• فریب در رابطه با طلاق و داشتن همسر سابق

هریک از موارد فوق می توانند جنبه های مختلفی داشته باشند؛ اما نکته ای که حائز اهمیت می باشد، این است که هریک از طرفین در رابطه با این موارد به صورت صادقانه صحبت کنند و هیچ دروغی به میان نیاورند. چراکه اگر دروغ و پنهان کاری رخ دهد، طرف دیگر می‌تواند با استناد به آن از مقابل شکایت کند.

آیا فریب در ازدواج جرم است؟

مطابق با قانون مدنی، فردی که با دروغ و فریب طرف مقابل را به ازدواج راضی کند، مجرم شناخته می‌شود و دادگاه برای وی مجازاتی در نظر خواهد گرفت. طبق قوانینی که وجود دارد، دادگاه در چنین شرایطی برای فرد مجرم که با دروغ فرد دیگری را راضی به ازدواج کرده است، حبس تعزیری (بین 3 ماه تا 12 ماه حبس) درنظر می‌گیرد.

مدت زمانی که برای حبس در نظر گرفته می‌شود، بسته به شرایط و خسارت هایی که دروغ به زندگی طرفین وارد می‌کند تعیین می‌شود. برای مثال امکان دارد دروغ باعث لطمه‌ای بزرگ به یکی از طرفین شود که دادگاه در چنین شرایطی، بین 6 الی 12 ماه حبس درنظر می‌گیرد. از طرفی در برخی مواقع، دروغ جزئی و کوچک است و لطمه سنگینی به زندگی یکی از طرفین وارد نمی‌کند که در این حالت بین 3 الی 6 ماه حبس تعزیری تعیین خواهد شد.

حال نکته ای که اهمیت دارد، این است که اگر حبس تعزیری 3 الی 6 ماه تعیین شود، قاضی مکلف است که این مجازات را به جزای نقدی یا مجازات‌های جایگزین مانند انجام اقدامات تامینی یا اصلاحی تبدیل کند. از طرفی اگر حبس 6 الی 12 ماه باشد، قاضی برای تبدیل مجازات اختیار دارد و می‌تواند در صورت صلاحدید، تخفیفی نیز برای جریمه در نظر بگیرد.

 مدارک لازم برای طرح دعوای فریبکاری در ازدواج

اگر با هریک از موارد فریبکاری در ازدواج مواجه شدید، می‌توانید نسبت به طرح دعوای در رابطه با آن اقدام کنید. برای طرح این دعوای یکسری مدارک نیاز است و شما باید یکسری مراحل را نیز طی کنید که این اقدامات عبارتند از:

• در ابتدا باید یک دادخواست تنظیم و در آن علت تنظیم دادخواست را ذکر کنید.
• به دادخواستی که تنظیم می‌کنید، باید عقدنامه را نیز ضمیمه کنید.
• در ادامه اسناد و مدارکی که برای اثبات فریب مناسب هستند را جمع آوری کنید و ارائه دهید.
• در پایان نیز باید طرف شاکی درخواست فسخ نکاح را به دادگاه ارائه دهد تا بررسی های لازم روی مدارک انجام شود و در نهایت رای دادگاه مشخص شود.

سخن پایانی

فریبکاری در ازدواج، یک موضوع کیفری است که این روزها تعداد پرونده های مربوط به آن بیشتر شده و بسیاری از زوجین در رابطه با این موضوع اظهار ناراحتی و شکایت می‌کنند. از همین رو ما در این مقاله در رابطه با فریب در ازدواج و مواردی که نوعی فریب محسوب می‌شوند صحبت کردیم تا شما با آگاهی کامل در رابطه با این موضوع تصمیم بگیرید و اقدامات لازم حقوقی را انجام دهید.

در این مطلب به بررسی مجازات فریبکاری در ازدواج و شرایط تحقق آن پرداختیم. عقد ازدواج بر پایه صداقت منعقد می‌گردد و اگر یکی از طرفین در جریان عقد دیگری را فریب داده و با تقلب او را به ازدواج راضی کرده باشد، متحمل مسئولیت مدنی و کیفری خواهد شد. توصیه می‌شود اگر خود یا عزیزان شما دچار این مشکل شده‌اید، حتما با وکیل خانواده مشورت نمایید. گروه حقوق مهروران با وکلای مجرب و متخصص در حوزه خانواده و با بیش از ده سال سابقه موفق در این زمینه آماده مشاوره و همراهی شما در تمام مراحل پرونده خواهد بود.