آیا مرد می‌تواند از حق ملاقات با فرزند ممانعت نماید؟

آیا مرد می‌تواند از ملاقات مادر و فرزند ممانعت کند و بعد از طلاق اجازه ملاقات را ندهد؟ در چنین شرایطی وظیفه دادگاه خانواده برای الزام به ملاقات مادر و فرزند چیست؟

در یک سری شرایط، پدر یا مادر راضی می‌شوند که حق ملاقات فرزند را از خود سلب نماید. البته این امکان وجود دارد که اگر به دلایل قانونی حضانت طفل از پدر یا مادر سلب شود اما باز هم این فرد حق ملاقات با فرزند را دارد. این سوال به کرات پرسیده شده است که آیا مرد می‌تواند بعد از ازدواج مادر از ملاقات مادر و فرزند ممانعت نماید؟ بسیار دیده شده که مرد پس از طلاق همسرش را تهدید می‌کند که در صورت ازدواج او، اجازه ملاقات با فرزندش را به او نمی‌دهد؛ اما آیا این تهدید قانونی است؟

حق ملاقات مادر با فرزند

حق ملاقات با فرزند یک حق قانونی است. والدینی که به هر دلیلی از هم طلاق می‌گیرند، درصورتی‌ که فرزندی داشته باشند آیا حق ملاقات با فرزند را دارند؟ باید بگوییم که فرقی نمی‌کند که کودک چه سنی داشته باشد، طلاق نمی‌تواند مانع از وابستگی عاطفی و عشق میان والدین و فرزندان شود و چنانچه طلاق موجب جدایی میان پدر یا مادر از فرزندشان شود، بیشترین آسیب به فرزند وارد می‌شود. بنابراین قانون به هیچ‌کس اجازه نمی‌دهد که با لجبازی و زورگویی فرزندی را از مادر یا پدرش جدا کند. بنابراین اگر مادری پس از طلاق ازدواج کند، این حق برای او وجود دارد که در زمان مشخص‌ شده فرزندش را ببیند.

حق ملاقات با فرزند قابل سلب است یا خیر

همانطور که گفتیم هیچ‌کس نمی‌تواند والدین را وادار کند که حق ملاقات با فرزند را از خود سلب نمایند؛ زیرا این حقی است که هم برای والدین و هم فرزندان وجود دارد. اجبار کردن یک فرد به سلب کردن این حق نیز از نظر قانونی هیچ اعتباری ندارد. حتی اگر بر این اساس یک قرارداد محضری نیز ثبت شده باشد آن قرارداد صرفاً یک تخلف قانونی از طرف محضر است؛ زیرا یک طفل به جز والدین خود کسی را ندارد و چنانچه والدین عشق و حمایت خود را از فرزندشان بگیرند آن طفل دچار آسیب و صدمات شدیدی می‌شود.

این امکان وجود دارد که در یک سری شرایط، پدر یا مادر راضی شوند که این حق را از خود بگیرند باز هم چنین قراردادی فاقد اعتبار است. البته این امکان وجود دارد که به دلایل قانونی حضانت طفل از پدر یا مادر سلب شود اما باز هم این فرد حق ملاقات با فرزند را دارد. البته این امکان وجود دارد که دادگاه محدودیت‌هایی برای این ملاقات قائل شود اگر این ارتباط موجب آسیب به فرزند شود. بنابراین ملاقات قانونی یک سری شرایط دارد.

ملاقات قانونی با فرزند چه شرایطی دارد

درصورتی‌ که یکی از والدین پس از جدایی خواهان حق ملاقات با فرزند خود باشد، بهترین راه این است که طرفین با هم سازش کنند. یعنی متقاضی بتواند همسر سابق خود را راضی کند که اجازه دیدار او را با فرزندش بدهد؛ اما اگر همسر سابق مانع از ملاقات میان آنها شود، همسر می‌تواند به صورت قانونی عمل کند.

بنابراین لازم است متقاضی ابتدا یک اظهارنامه تنظیم کند و به طرف مقابل حق خود را یادآوری کند و این حق را به او بدهد که قانونا وارد عمل شود. درصورتی‌ که همسر او باز هم راضی به انجام وظایف خود نشود، لازم است دادخواست ملاقات با فرزند تنظیم شود و به دادگاه محل اقامت او ارسال گردد. در مرحله بعد قاضی یک جلسه برگزار می‌کند و حکم موردنظر صادر و ابلاغ می‌گردد. در این شرایط حق دیدار فرزند می‌تواند از سه روز در هفته تا چند ساعت در روز متفاوت باشد و تشخیص آن با حکم قاضی خواهد بود.

درصورتی‌که خواهان، صلاحیت لازم را در این زمینه نداشته باشد خوانده باید این مسئله را ثابت کند که خواهان مثلاً به دلیل جنون صلاحیت لازم برای نگهداری از فرزند را ندارد. در این حالت ممکن است مدت ملاقات به چند هفته یا چند روز تغییر می‌کند. به عنوان مثال سه‌شنبه‌ها از ساعت ده صبح تا 6 عصر .

پدر یا مادری که عهده‌دار حضانت فرزند است وظیفه دارد کودک را در کلانتری محل اقامت خود به همسر سابقش تحویل بدهد. این مسئله مهم است که حتماً گزارشی توسط مأمور کلانتری تهیه شود تا درصورتی‌ که همسر سابق، دیگر بچه را برنگرداند، بتوانند این مسئله را ثابت کنند که او بچه را ربوده است و به صورت قانونی آن را دنبال کنند.

چگونگی ملاقات با فرزند در شرایطی که محل زندگی والدین متفاوت باشد

یکی از سؤالاتی که به کرات پرسیده می‌شود این است که اگر شهر محل سکونت فرزند با آن والدی که حضانت او را ندارد متفاوت باشد برای گرفتن حق ملاقات با فرزند، آن پدر یا مادر باید چه اقداماتی را انجام دهد.

برای ملاقات با فرزند همسر سابقی که حق ملاقات با فرزند را دارد، باید به محل زندگی آنها بروند و حتی اگر محل اقامت فرزند بیرون از شهر باشد، این فرد باید خودش هزینه رفت و آمد را بپردازد و همسر سابق او در این زمینه مسئولیتی ندارد؛ اما حق ملاقات با فرزند کاملاً اختیاری است و اجباری برای آن وجود ندارد.

والدی که حضانت را به عهده دارد، آیا می‌تواند بدون اجازه طرف مقابل فرزند را از کشور خارج کند؟

باید بدانید که یک مسافرت موقت با اقامت دائمی متفاوت است؛ اما با این وجود برای خروج از کشور لازم است که اجازه دادگاه کسب شود. در این حالت والدی که سرپرست کودک نیست باید از دادگاه درخواست تأمین کند. این تأمین در حقیقت تضمینی است که از سرپرست بابت بازگرداندن فرزند به کشور گرفته می‌شود؛ اما چنانچه قرار باشد والد سرپرست کودک، او را برای اقامت دائمی از کشور خارج کند، لازم است که اجازه کتبی و رسمی همسر سابق خود را دریافت کند.

براساس قانون گذرنامه، درصورتی‌که حضانت فرزند با مادرش باشد، برای خروج فرزند از کشور باز هم به اجازه پدر نیاز است؛ اما اگر سرپرستی با پدر باشد، نیازی به اجازه مادر نیست مگر اینکه مادر به موقع از مسئله آگاه شود و از دادگاه تقاضای ممنوع‌الخروجی طرف مقابل و دریافت تأمین برای برگرداندن فرزند را بنماید.

قبول حضانت و تردید والدین

اگر حضانت فرزند با یکی از والدین باشد و او از آن پشیمان شود، آیا این پشیمانی باعث ایجاد حق حضانت برای طرف دیگر می‌شود؟

چنانچه مادری از همسرش طلاق بگیرد براساس قانون کودک تا هفت سالگی باید با او بماند اما اگر نتواند بر مشکلات پیروز شود و کودک را به تنهایی سرپرستی کند می‌تواند پس از صدور حکم در این زمینه با شوهر سابقش توافق کند که سرپرستی فرزند را بر عهده بگیرد.

سخن پایانی

فردی که طفل تحت حضانت اوست نباید مانع ملاقات طرف مقابل شود زیرا حق ملاقات با فرزند به موجب قانون برای او قرار داده شده است و نمی توان اورا از این امر محروم کرد مگر اینکه ملاقات کمتر و به دفعات کمتر به مصلحت طفل باشد که مدعی باید به دادگاه دادخواست بدهد و ادله خود را ضمیمه پروند نماید و در صورت موافقت دادگاه ملاقات محدود می شود نه اینکه به کلی ساقط شود. البته محرومیت مطلق از ملاقات تحت شرایط خاصی ممکن می‌باشد. توصیه می‌شود برای کلیه مراحل گرفتن حق ملاقات با فرزند و حضانت فرزند با یک وکیل مشاوره کنید. گروه حقوقی مهروران همیشه همراه و یاریگر شما در تمام مراحل پرونده خواهد بود.