توقیف اموال برای مهریه و قوانین آن
آیا تاکنون با مشکلات مطالبه مهریه مواجه شده‌اید؟ درمورد قانون جدید مهریه و حق ثبت آن چه اندازه اطلاع دارید؟ در قانون جدید مهریه تا چه تعداد سکه قابل مطالبه و مورد حمایت قانون می‌باشد؟ در مورد توقیف اموال برای مهریه و قوانین آن چقدر آگاهی دارید؟
توقیف اموال برای مهریه تحت شرایطی امکان پذیر است. آشنایی با فرایند توقیف اموال برای مهریه موضوع مقاله حاضر است. لطفا با ما همراه شوید تا در این باره بیشتر بدانید.
توقیف اموال برای مهریه و شرایط آن
بعد از اجرای صیغه عقد ازدواج و آغاز زندگی مشترک میان زوجین، مهمترین ابزار حقوقی برای مردان، حق طلاق است. در مقابل، مطالبه مهریه اصلی‌ترین حق مالی برای زنان است.
اگر سری به دادگاههای خانواده بزنید خواهید دید بعد از موضوع طلاق و حضانت فرزندان، «مطالبه مهریه» مهمترین موضوع دعاوی خانواده محسوب میشود. از آنجا که استفاده از این ابزار به لحاظ حمایت‌های قانونی، میتواند به زنان قدرت بیشتری در طرح دعاوی خانواده بدهد، از اینرو همه ساله شاهد وجود انواع پرونده‌های حقوقی در این مورد هستیم.
وقتی زوجه برای مطالبه مهریه خود به دادگاه مراجعه می‌کند، در بیشتر موارد، مردان به مقاومت در برابر پرداخت مهریه متوسل می‌شوند. نتیجه چنین تقابل و مقاومتی، گاه به توقیف اموال مرد منجر میشود.
اگر قصد توقیف ملک و آپارتمان زوج را داشته باشید می‌توانید با مراجعه به ادره ثبت و دادن اطلاعاتی از جمله پلاک ثبتی و مواردی دیگر نامه‌ای جهت توقیف ملک اخذ کنید. توجه داشته باشید که اگر زوج مهریه زوجه خود را نپردازد، زن میتواند با معرفی اموال و دارایی زوج تقاضای این را داشته باشد که اموال وی را توقیف کند مثل حساب بانکی و حقوق ماهیانه و اگر مالی داشته باشد، و زوجه این احتمال را داد که زوج ممکن است این دارایی و اموال را منتقل کند و یا فروش برساند، میتواند از دادگاه تقاضای تامین خواسته کند و این مال تا صدور حکم دادگاه به اصطلاح توقیف اموال برای مهریه میشود.
نکته دیگر اینکه اگر زوج دادخواست اعسار مبنی بر عدم توانایی برای پرداخت مهریه دهد این اعسار موقتی است زیرا مهریه از جمله دیون حال و ممتاز به شمار می‌رود یعنی حق زوجه است و به همین دلیل زوجه بر سایر طلبکاران دیگر مقدم می‌باشد.
چگونگی گرفتن حکم توقیف اموال برای مهریه
از آنجایی که مهریه حق شرعی، عرفی و قانونی زن می‌باشد، مرد ملزم است آن را به زن بپردازد زمانی که زن مهریه خود را مطالبه کند و مهریه وجه نقد باشد، باید با مراجعه به دفتری که ازدواج درآن ثبت شده تقاضای صدور اجرائیه کند و این اجرائیه به مرد ابلاغ می‌گردد که ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغیه، مرد فرصت دارد که مهریه مطالبه شده را پرداخت نماید، در غیر این صورت زن برای دریافت مهریه خود میتواند حکم توفیق اموال زوج را بگیرد.
چه اموالی برای مهریه قابل توقیف هستند
اموالی از قبیل خودرو، منزل مسکونی، حقوق دریافتی توسط زوج ( لازم به ذکر است که زوجه میتواند فقط به میزان یک سوم یا یک چهارم از حقوق زوج را توقیف نماید)، توقیف سهم الارث زوج (خواه زوج فوت شده باشد و ارثی از خود به جا گذاشته باشد و یا زوج دارای سهم الارثی باشد که هنوز انحصار وراثت نشده باشد). تمام این اموال برای مطالبه مهریه قابل توقیف بوده و زوجه میتواند برای دریافت مهریه خود هر کدام را که در تملک زوج باشد توقیف نماید.
تعریف کلی مهریه
بحث در مورد توقیف اموال برای مهریه را با شناخت مهریه و نکات حقوقی مرتبط با آن آغاز می‌کنیم.
با شروع زندگی مشترک میان زن و مرد، معمولا مال معینی که معمولاً سکه طلا، وجه نقد رایج، ملک و خودرو و … است به عنوان مهریه برای زن تعیین میشود. البته تعیین اختصاص مال معین به عنوان مهریه در ازدواج دائم جنبه الزام قانونی ندارد. با این وجود تقریباً در همه ازدواجها شاهد تعیین مهریه و ثبت آن در سند ازدواج هستیم. و ضمنا باید نسب به پرداخت مهریه نیز آگاهی کامل داشته باشیم زیرا همین عدم آگاهی ممکن است در طول زندگی منجر به مشکلات غیر قابل جبرانی شده که توقیف اموال برای مهریه یکی از آنهاست.
با ثبت مهریه در سند ازدواج، مرد متعهد میشود که از همان لحظه ازدواج، مهریه را بپردازد. پس مهریه را می‌توان مالی دانست که به موجب عقد نکاح دائم یا موقت به مالکیت زن در می‌آید.
ماده ۱۰۸۱ قانون مدنی مقرر میدارد: به مجرد وقوع عقد، زن مالک مهر میشود و میتواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید. بنابراین مهریه زن نمی‌تواند چیزی باشد که مالیت نداشته یا دقیق و معین نیست. زیرا مهریه در اصل یکی از حقوق مالی زن است که به محض انعقاد عقد نکاح نسبت به آن مالکیت پیدا می‌کند و مرد باید نسبت به این بدهی آگاه باشد و بداند در شرایطی ممکن است زن میتواند حکم توقیف اموال برای مهریه بگیرد.
انواع مهریه بر مبنای قانون و فقه
اگر دقیقا نمی‌دانید مهریه به چه نامهایی شناخته میشود و هر کدام چه مفهومی دارد، در ادامه با انواع مهریه آشنا خواهید شد.
مهر المسمی :
این نوع مهریه توسط طرفین عقد ازدواج یا شخص ثالث به توافق آنها، تعیین میشود. اصطلاحاً مهرالمسمی مهریه‌ای است که از نوع و میزان آن در عقد نکاح اسم برده شده باشد. مهرالمسمی در حدود شرعی و قانونی ممکن است هر مالی اعم از عین و منفعت باشد.
مهر المثل :
اگر قبل از تعیین و توافق مهریه، بین زوجین نزدیکی واقع شود، زوجه استحقاق دریافت مبلغی به عنوان مهرالمثل را دارد. بنابراین وقتی مهر المسمی تعیین نشده باشد مهرالمثل توسط کارشناس تعیین میشود.
ماده ۱۰۸۷ قانون مدنی در این رابطه می‌گوید: اگر در نکاح دائم، مهر ذکر نشده یا عدم مهر شرط شده باشد، نکاح صحیح است و طرفین می‌توانند بعد از عقد، مهر را به تراضی معین کنند. و اگر قبل از تراضی بر مهر معین، بین آنها نزدیکی واقع شود زوجه مستحق مهرالمثل خواهد بود.
مهر المتعه:
وقتی مهریه تعیین نشده باشد و بعد از عقد و قبل از نزدیکی، طلاق بین زوجین اتفاق بیافتد مهریه‌ای که به زن تعلق میگیرد، مهرالمتعه نام دارد.
ماده ۱۰۹۳ قانون مدنی مقرر میدارد: هر گاه مهر، در عقد ذکر نشده باشد و شوهر، قبل از نزدیکی و تعیین مهر، زن خود را طلاق دهد، زن مستحق مهر المتعه است و اگر بعد از آن طلاق دهد، مستحق مهر المثل خواهد بود.
انواع مهریه بر اساس نحوه پرداخت
مهریه بر اساس نحوه پرداخت به دو نوع مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه تقسیم میشود.
مهریه عندالمطالبه :
این نوع مهریه به محض مطالبه از طرف زوجه، باید پرداخت شود. و عدم پرداخت آن دارای ضمانت حقوقی است و در صورت طرح شکایت بابت مهریه، تبعات حقوقی آن مانند توقیف اموال برای مهریه شامل حال مرد خواهد داشت.
مهریه عندالاستطاعه :
این نوع مهریه بر مبنای توان مالی مرد پرداخت میشود. بنابراین کمتر زنی حاضر است مهریه وی در سند ازدواج از نوع عند الاستطاعه باشد. در صورت مطالبه این نوع مهریه، زن باید توانایی مالی مرد را برای پرداخت آن در دادگاه ثابت کند در غیر این صورت مرد الزامی به پرداخت آن ندارد.
پرداخت مهریه زن تابع چه شرایطی است؟
بعد از عقد ازدواج (دائم یا موقت)، زوجه مالک مهریه خود میشود. از این زمان به بعد هر وقت زوجه بخواهد میتواند مهریه خود را از همسرش مطالبه کند و مطالبه آن تابع هیچ شرطی نیست. برخی تصور می‌کنند در شرایطی مانند عدم تمکین زن یا داشتن رابطه‌های خلاف شرع و اخلاق باعث میشود که مهریه از زن سلب شود! اما این تصورات کاملا غلط بوده و مردان باید بدانند که مهریه تحت هر شرایطی متعلق به زن بوده و باید از طرف مرد پرداخت شود حتی در صورت خیانت زوجه! و در این صورت هم زوجه میتواند حکم توقیف اموال برای مهریه بگیرد.
مطابق قانون جدید، مهریه چند سکه است؟
در پاسخ به این سؤال باید گفت که سقف و میزان مطالبه مهریه به 110 سکه محدود نمی‌شود.
مطابق ماده 22 قانون حمایت خانواده: “هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا 110 سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده 2 قانون اجرای محکومیت مالی است و چنانچه مهریه، بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد، فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است. رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است.”
بنابراین مطابق قوانین جدید مهریه، اگر میزان آن بیش از 110 سکه باشد، پرداخت آن مشروط به توانایی مالی زوج است. لذا دادگاه برای پرداخت مهریه مازاد بر 110 سکه تمکن مالی زوج را بررسی می‌کند.
جهت مطالبه مهریه، اثبات ملائت و یا عدم تمکن مالی مرد، می‌توانید با وکیل خانواده در گروه حقوقی مهروران مشورت نمایید.
مردان چگونه می‌توانند در برابر حکم مهریه اقدام قانونی نمایند؟
با توجه به مطالب گفته شده می‌دانیم که مهریه مالی قابل مطالبه بوده و قانون نیز از مطالبه‌گری زن برای مهریه حمایت می‌کند. بر اساس ماده ۲۲ قانون حمایت از خانواده، مهریه زن فقط تا ۱۱۰ سکه و یا معادل آن قابل دریافت و استیفا خواهد بود و بیشتر از آن نه قابل مطالبه قانونی است و نه می‌توان بخاطر آن مالی را توقیف و یا مرد را به حبس انداخت. مگر آنکه زن ثابت نماید مرد از تمکن مالی برخوردار است تا بتواند مهریه بیشتر از یکصد و ده سکه را نیز مطالبه و دریافت نماید.
اما اگر مرد از پرداخت مهریه عاجز باشد میتواند بعد از صدور حکم مهریه، تقاضای اعسار مهریه به دادگاه بدهد.
علاوه بر این، اگر مرد پس از صدور حکم قطعی، به همان دادگاه دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به بدهد، تا زمانی که اعسار او رد نشده نمی‌توان او را حبس کرد.
همچنین مرد میتواند اعتراض به حکم مهریه را به به همان دادگاه صادر کننده حکم بدهد.
